Zabiegi wiosenne w zbożach – kiedy i od jakich zacząć?

Celem wiosennych zabiegów w zbożach ozimych jest zapewnienie im optymalnych warunków do dalszego prawidłowego wzrostu i rozwoju. Wiosenna ochrona pszenicy ozimej i innych gatunków zbóż ma na celu ograniczenie ryzyka występowania chorób, szkodników oraz chwastów. Istotne jest również racjonalne nawożenie, które wpływa na kondycję roślin oraz ostateczny plon.

Jakie zabiegi należy wykonywać w zbożach wiosną?

Sposób prowadzenia uprawy zbóż ozimych w okresie wiosennym wpływa istotnie na kondycję roślin po wznowieniu wegetacji, poza tym decyduje o wielkości i jakości plonu. Wiosenna ochrona pszenicy ozimej obejmuje zazwyczaj trzy podstawowe zabiegi fungicydowe – T1, T2 oraz T3. Istotne jest również wiosenne odchwaszczanie zbóż ozimych i zapewnienie im ochrony przed przyczyniającymi się do spadku plonu szkodnikami. Ważne jest też nawożenie zbóż wiosną, które ma na celu dostarczenie roślinom niezbędnych składników pokarmowych.

Ochrona fungicydowa zbóż

Wiosna to okres, w którym zboża ozime potrzebują kompleksowej ochrony przed chorobami grzybowymi. Ochrona fungicydowa zbóż obejmuje zabiegi, które nazywane są zwyczajowo T1, T2 oraz T3. Mają one na celu utrzymanie dotychczasowego potencjału plonowania roślin oraz uniknięcie jego spadku, do którego mogą przyczynić się choroby grzybowe.

Zabieg T1 w zbożach

Przeprowadzenie zabiegu T1 w pszenicy ma na celu zapewnienie roślinom kompleksowej ochrony przed najgroźniejszymi chorobami po zimie. Zabieg T1 wykonywany jest przeciw chorobom grzybowym, do których zaliczany jest mączniak prawdziwy, rdza brunatna, rdza żółta, septorioza, pleśń śniegowa, a także łamliwość źdźbła i fuzarioza. Optymalny termin do jego przeprowadzenia przypada od fazy strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka.

Zabieg T2 w zbożu

Podstawowym celem zabiegu T2 w pszenicy jest ochrona roślin przed rdzą brunatną, rdzą żółtą, septoriozą paskowaną liści, brunatną plamistością liści oraz mączniakiem prawdziwym. Zabieg T2 w zbożach ozimych wykonywany jest najczęściej w fazie BBCH 37-38, czyli w fazie liścia flagowego.

Zabieg T3 na zboża

Głównym wskazaniem do wykonania zabiegu T3 w pszenicy jest zapewnienie roślinom ochrony przed grzybami z rodziny Fusarium oraz przed skażeniem zbóż mykotoksynami i chorobami kłosów. Zabieg T3 w pszenicy ozimej i innych zbożach przeprowadzany jest zwykle w fazie BBCH 51-59, czyli w fazie kłoszenia.

Wiosenne odchwaszczanie zbóż ozimych

W uprawie wiosennej bardzo ważna jest odpowiednio zaplanowana ochrona zbóż przed chwastami. Jeśli zabiegi herbicydowe nie zostały wykonane jesienią, najlepiej zaplanować je już w momencie rozpoczęcia przez zboża wiosennej wegetacji. Powinny być one kontynuowane w zależności od stopnia zachwaszczenia – do zakończenia fazy krzewienia zbóż. Jeśli zabiegi zwalczające chwasty wykonane zostały jesienią, wówczas zabiegi wiosenne należy traktować jako ich uzupełnienie.

Ochrona zbóż przed szkodnikami

Ciepła i sucha wiosenna aura to czas, w którym coraz liczniej zaczynają pojawiać się pierwsze szkodniki na plantacjach zbóż ozimych. Istotna jest wówczas wiosenna ochrona zbóż przed szkodnikami, która ma istotne znaczenie dla wysokości plonu. Należy ją rozpocząć, jeśli poziom nasilenia konkretnego gatunku szkodnika przekroczy próg ekonomicznej szkodliwości na podstawie wcześniejszego monitoringu.

Dokarmianie dolistne zbóż wiosną

Zboża ozime wymagają dostarczania składników pokarmowych zarówno doglebowo, jak i dolistnie – zgodnie z ich bieżącymi potrzebami. Szczególne znaczenie odgrywa dokarmianie dolistne zbóż wiosną. W przypadku dokarmiania dolistnego zaleca się stosowanie roztworów nawozowych charakteryzujących się niskim stężeniem, co ma zapobiec uszkodzeniom roślin. Jaki nawóz na wiosnę warto zastosować? Podstawę stanowić powinny nawozy dolistne mikroelementami, jednak w zależności od potrzeb warto również zastosować dolistnie nawozy zawierające w składzie azot, magnez, siarkę, fosfor i potas.

Bibliografia

1. Janczak E., Temperatura zabiegów wiosennego zwalczania chwastów w zbożach. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. 2005, 04, s. 9. [Google Scholar]
2. Kalinowski M., Trudne wiosenne zabiegi w zbożach ozimych. Tygodnik Poradnik Rolniczy. 2019, 12 (774), s. 20-21. [Google Scholar]
3. Palys E., Wczesną wiosną w zbożach ozimych. Agrochemia. 1991, 03, s. 3-4. [Google Scholar]
4. Senyk M., Wiosenne zabiegi pielęgnacyjne w zbożach. Rolniczy Rynek. Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu. 1994, 07, s. 3. [Google Scholar]
5. Zagajewski H., Wiosenne zabiegi w zbożach. Informator. Skierniewicki Biuletyn Rolniczy. 1996, 05, s. 4. [Google Scholar]