Nawożenie pszenicy ozimej azotem

Aby uzyskać plony na odpowiednio wysokim poziomie ważne jest właściwe nawożenie pszenicy ozimej azotem. Nawożenie azotem powinno być jednak przemyślane i dopasowane do konkretnej fazy rozwojowej pszenicy.

Nawożenie azotem pszenicy ozimej – cel stosowania

Celem nawożenia pszenicy azotem jest przede wszystkim osiągnięcie wysokiego plonu oraz jak najlepszej jakości ziarna.

Nawożenie pszenicy azotem sprowadza się do tego, aby roślina w każdej fazie rozwojowej uzyskała azot w odpowiedniej ilości.

Odpowiednio przeprowadzone nawożenie azotowe pszenicy ozimej ma znaczenie zarówno w okresie jesiennym, jak również wiosną.

Na co wpływa azot w kolejnych fazach rozwojowych pszenicy ozimej?

Dostateczna ilość azotu dostępna w fazie pełni krzewienia (BBCH 25) pobudza krzewienie pszenicy i zwiększa liczbę zawiązanych kłosów oraz kłosków w każdym kłosie. Azot dostępny dla pszenicy w fazie końca krzewienia i początku strzelania w źdźbło (BBCH 29-31) zmniejsza tempo redukcji pędów kłosonośnych oraz zawiązków kłosków. Z kolei dostępność azotu w fazie pełni strzelania w źdźbło (BBCH 32-37) zmniejsza tempo redukcji kłosków i powoduje wzrost liczby płodnych kwiatków. Azot dostępny w fazie języczka liściowego (BBCH 39-49) wpływa korzystnie na wzrost liczby płodnych kwiatów oraz masy ziarniaków. Odpowiednia dostępność do azotu w fazie początku kłoszenia (BBCH 51) ma z kolei korzystny wpływ na wzrost masy ziarniaka, tzw. MTZ i wzrost ilości białka w ziarnach. Nawożenie azotem pszenicy ozimej jest więc czynnością niezbędną dla osiągnięcia wysokich i dobrych jakościowo plonów.

Nawożenie azotowe pszenicy ozimej jesienią

Azot to główny składnik plonotwórczy. Pszenica ozima na wytworzenie 1 t ziarna wraz z plonem słomy pobiera ok. 23 kg azotu (przy plonie 10 t – jej potrzeby pokarmowe wynoszą ok. 230 kg N/ha).

Pobieranie azotu przez odmiany pszenicy ozimej jesienią odbywa się w niewielkich ilościach, dlatego też jesienne nawożenie azotem pszenicy należy stosować w sposób umiarkowany. Zbyt wysoka dawka azotu podana jesienią może wpłynąć niekorzystnie na rozwój systemu korzeniowego. Oprócz tego duże uwodnienie soku komórkowego może spowodować obniżenie zimotrwałości odmian.

W niektórych sytuacjach jesiennego nawożenia azotem pszenicy nie trzeba stosować. Jesiennego nawożenia azotem nie stosuje się w sytuacji, kiedy odmiany pszenicy ozimej wysiewane są na glebach utrzymanych w dobrej kulturze rolnej lub po przedplonach, które stanowiły rośliny bobowate.

Nawożenie azotem jesienią – termin, dawki, forma

Pszenica ozima Rivero charakteryzuje się bardzo dobrym wykorzystaniem dostarczonego azotu, poprawiając jednocześnie jego efektywność plonotwórczą. Nawożenie pszenicy ozimej azotem jesienią przeprowadza się w sytuacji, kiedy przedplonem były zboża, a stosowane dawki azotu nie były wysokie. Nawożenie azotowe pszenic ozimych w tym okresie wykonuje się w momencie, kiedy proces mineralizacji resztek pożniwnych jest słaby oraz w przypadku opóźnionych terminów siewu. Wówczas stosuje się azot w dawce od 20 do 30 kg N/ha. Pozostałe dawki azotu aplikuje się podczas nawożenia pszenicy ozimej wiosną azotem.

Nawożenie pszenicy ozimej wiosną azotem – pierwsza dawka

Nawożenie azotem ma ogromne znaczenie w okresie wiosennym. Główne nawożenie azotem pszenicy ozimej przypada właśnie ten okres. Pierwsza dawka azotu powinna zostać zaaplikowana jeszcze przed lub podczas ruszenia okresu wegetacji, aby pszenica nie musiała czekać na ten składnik. Warto jednak wstrzymać się z wyjazdem na pole do czasu, kiedy temperatura w ciągu nocy wzrośnie do wartości 6-8 stopni. Wówczas rośliny najlepiej wykorzystają azot. Najlepiej przyswajalną formą jest azot w formie saletrzano-amonowej. Ma on korzystny wpływ na gospodarkę hormonalną i pobudza proces krzewienia pszenicy.

W przypadku nawożenia pszenicy ozimej w tym terminie zaleca się dawkę od 30 do 80 kg N/ha. Pierwsza dawka azotu powinna stanowić 50% łącznej dawki. Przy optymalnej obsadzie dawka powinna wynosić 60 kg N/ha. W przypadku gęstego łanu azot ogranicza się do 30-40 kg N/ha. Natomiast w przypadku łanu rzadkiego dawkę startową należy zwiększyć do 80 kg N/ha. W przypadku uprawy odmiany pszenicy ozimej chlebowej Tobak (typ kompensacyjny), którą charakteryzuje duża gęstość łanu oraz wysoki i stabilny potencjał plonowania należy stosować niższe dawki azotu.

Nawożenie azotem pszenicy wiosną – druga dawka azotu

Druga dawka w okresie wiosennego nawożenia azotem pszenicy ozimej przypada na początek fazy strzelania w źdźbło (BBCH 30). Nawożenie pszenicy azotem w tym okresie stosuje się w dawce od 40 do 60 kg N/ha. Dawka ta powinna stanowić 30% łącznej dawki stosowanych nawozów azotowych. W przypadku nawożenia azotem pszenicy ozimej zaleca się azot w formie saletry amonowej lub mocznika. Aby precyzyjnie określić dawkę w tym terminie nawożenia azotem pszenicy ozimej warto pozostawić okno nawozowe. Intensywne objawy niedoboru decydują wówczas o zwiększeniu dawki azotu na polu.

Trzecia dawka azotu w nawożeniu wiosennym pszenicy ozimej

Ważne jest również zastosowanie trzeciej dawki azotu. Nawożenie pszenicy ozimej azotem w trzeciej dawce przeprowadza się od początku fazy liścia flagowego (BBCH 37) aż do fazy kłoszenia (BBCH 51). W tym okresie wiosenne nawożenie azotem pszenicy ozimej wykonuje dawką azotu nie przekraczającą 50 kg N/ha (20% łącznej dawki stosowanych nawozów azotowych). W tym terminie nawożenia pszenicy ozimej azotem rośliny nie będą w stanie pobrać większej ilości azotu. Nawożenie pszenicy ozimej wiosną azotem najlepiej przeprowadzić z wykorzystaniem mocznika. W przypadku pojawiających się okresów suszy warto zastosować roztwór saletrzano-mocznikowy. Trzecią dawkę azotu stosuje się m.in. w przypadku odmian jakościowych pszenicy ozimej o typie pojedynczego kłosa: RGT Cesario, Patras oraz Balitus. Ważne jest tutaj uzyskanie odpowiednio wysokiej jakości surowca. Wszystkie te odmiany pszenicy ozimej wyróżnia bardzo dobra wielkość i jakość plonowania oraz dobra zdrowotność i zimotrwałość.

Przeczytaj także: Nowe zasady stosowania azotu

Bibliografia

1. Brzozowska I., Brzozowski J., Hruszka M., Plonowanie i struktura plonu pszenicy ozimej w zależności od sposobu pielęgnacji i nawożenia azotem. Acta Agrophysica. 2008, 11, 3 (158), s. 597-611. [Google Scholar]
2. Budzyński W., Borysewicz J., Bielski S., Wpływ poziomu nawożenia azotem na plonowanie i jakość technologiczną ziarna pszenicy ozimej. Pamiętnik Puławski. 2004, 135, s. 33-44. [Google Scholar]
3. Podolska G., Stankowski S., Plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej w zależności od gęstości siewu i dawki nawożenia azotem. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2001, 218-219, s. 127-136. [Google Scholar]
4. Podolska G., Wpływ dawki i sposobu nawożenia azotem na plon i wartość technologiczną ziarna odmian pszenicy ozimej. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2008, 07 (1), s. 57-65. [Google Scholar]
5. Rabikowska B., Piszcz U., Współdziałanie długoletniego nawożenia azotem i obornikiem na zawartość manganu w pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1996, 434 (1), s. 97-104. [Google Scholar]