Budowa kłosa
Kłos jest rodzajem kwiatostanu spotykanym m.in. u roślin zbożowych – pszenicy, żyta oraz jęczmienia. W przypadku owsa i prosa kwiatostanem jest natomiast wiecha. Jak wygląda budowa kłosa zbóż poszczególnych gatunków?
Budowa kłosa zbóż
Budowa kłosów zbóż jest zróżnicowana w zależności od opisywanego gatunku. Zboża posiadają kwiatostan złożony, którym w przypadku pszenicy, żyta i jęczmienia jest kłos złożony. Kwiaty u roślin zbożowych zebrane są w kwiatostany i osadzone na zakończeniu źdźbła. Kwiat tworzą dwie plewki, słupek z podwójnym znamieniem oraz trzy pręciki. W przypadku odmian ościstych plewkę dolną kończy ość.
Jak wyglądają kłosy u pszenicy?
Kwiaty zbóż zebrane są w złożony kłos, z którego wyrastają kłoski, czyli kłosy proste. Kwiaty zbóż są obupłciowe – samopylne lub obcopylne. Jak wygląda budowa kłosa pszenicy? W przypadku kłosów pszenicy kwiaty zebrane są w czworoboczny kłos, który składa się z kilku, najczęściej 4-kwiatowych kłosków. Długość i szerokość poszczególnych kłosków jest podobna. Plewka dolna ma długość podobną do plewki górnej i może być oścista, bezostna lub zaostrzona. Ziarniaki pszenicy najczęściej mają kształt owalny i wydłużony. Cechą charakterystyczną ziarniaków jest szczoteczka z włosków, tzw. bródka.
Sklejanie kłosów pszenicy – czy warto?
Kłosy u żyta i jęczmienia
Kwiaty żyta również zebrane są w kłos złożony. Budowa kłosa żyta różni się nieco od budowy kłosa pszenicy. Kłos żyta jest 4-kanciasty. Kłoski tworzące kłos żyta są 2-kwiatowe i ościste. Ziarniaki żyta są barwy szarozielonej i nieoplewione.
Budowa kłosa jęczmienia także różni się nieco od pozostałych zbóż. Kłosy jęczmienia w odróżnieniu od kłosów pszenicy i żyta tworzą kłoski 1-kwiatowe (czyli kwiatek = kłosek). Są osadzone po 3 na poszczególnych piętrach osadki kłosowej. Długość kłosa w przypadku jęczmienia może dochodzić do 15 cm. W zależności od liczby kłosków płodnych jęczmień dzieli się na dwurzędowy oraz wielorzędowy. Ziarno jęczmienia ma kształt wrzecionowaty lub baryłkowaty.
Bibliografia
- Achremowicz B., Ceglińska A., Gambus H., Haber T., Obiedziński M., Technologiczne wykorzystanie ziarna pszenżyta. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego. 2014, 24 (1), s. 113-120. [Google Scholar]
- Geodecki M., Grundas S., Liczba i masa ziarniaków w kłosku i kłosie pszenicy. Acta Agrophysica. 2003, 02, 4 (98), s. 743-748. [Google Scholar]
- Haber T., Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Porównanie budowy wewnętrznej ziarna wybranych zbóż. Przemysł Spożywczy. 1997, 51 (06), s. 20-22. [Google Scholar]
- Pilch J., Uwarunkowania genetyczne cech morfologicznych kłosa pszenicy [Triticum aestivum L.]. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2003, 228, s. 21-31. [Google Scholar]
- Stępniewska S., Cacak-Pietrzak G., Skrobia żytnia – budowa, właściwości i metody badań. Przegląd Zbożowo-Młynarski. 2018, 62 (2), s. 25-29. [Google Scholar]