Na co zwrócić uwagę przed siewem pszenicy jarej?

Pszenica jara to zboże, z którego uzyskać można ziarno charakteryzujące się wysokimi parametrami jakościowymi. Ma jednak duże wymagania glebowe, dlatego uprawa pszenicy jarej powinna być przemyślana – przed jej siewem należy zwrócić uwagę na wiele istotnych elementów.

Pszenica jara w płodozmianie

Jednym z elementów decydujących o powodzeniu uprawy pszenicy jarej jest wybór stanowiska. Obok dużych wymagań glebowych pszenica jara silnie reaguje również na przedplon i zmianowanie. Nie jest wskazana uprawa pszenicy jarej po przedplonach zbożowych, a w szczególności po pszenicy ozimej, jęczmieniu ozimym, życie i pszenżycie. Uprawiana po innych zbożach pszenica jara może dawać plony niższe nawet o 15–20%.

Jaki jest najlepszy przedplon dla pszenicy jarej?

Ze względu na krótki okres wegetacji i słabo rozwinięty system korzeniowy pszenicy jarej zboże to wymaga odpowiedniego stanowiska. Pszenica jara do siewu powinna być uprawiana na glebach zasobnych zwłaszcza w azot. Poza tym stanowisko pod pszenicę jarą powinno być wolne od chorób i dobrze odchwaszczone. Dobrym przedplonem dla pszenicy jarej będą rośliny okopowe – zwłaszcza późne odmiany ziemniaka, a także buraki cukrowe i pastewne. Dobrą wartość stanowiska pozostawia również rzepak. W latach suchych polecana jest natomiast uprawa pszenicy po roślinach bobowatych wieloletnich i ich mieszakach z trawami.

Dobór odmiany pszenicy jarej

Wybór odmiany pszenicy jarej do siewu nie jest łatwy. Przy wyborze odmiany szczególną uwagę należy zwrócić na jej wymagania glebowe oraz tolerancja na zakwaszenie gleby, jak i również potencjał plonotwórczy. Ważnym elementem decydującym o wyborze pszenicy jarej jest jej wartość technologiczna, czyli przynależność do określonej grupy jakościowej. Znaczenie przy wyborze odmiany ma również jej odporność na choroby oraz zalecana przez hodowcę gęstość siewu i masa wysiewu.

Przygotowanie gleby pod siew pszenicy jarej

Rodzaj wykonywanych zabiegów w przypadku pszenicy jarej należy dostosować do rodzaju i terminu zbioru przedplonu. Jeśli siew pszenicy jarej wykonywany będzie po roślinach wcześnie schodzących z pola, konieczne będzie wykonanie zespołu uprawek pożniwnych, którego celem jest przykrycie i wymieszanie z glebą resztek pożniwnych oraz usunięcie chwastów. Najczęściej jednak pszenica jara uprawiana jest po roślinach późno schodzących z pola i wówczas zabiegi ograniczają się do wykonania orki przedzimowej. Wiosną natomiast konieczne będzie bronowanie, a następnie nawożenie.

Jak dobrać odpowiedni termin siewu pszenicy jarej?

Optymalny termin siewu pszenicy jarej zazwyczaj przypada na okres od 15 marca do 5 kwietnia. Na zachodzie i południowym zachodzie Polski najwcześniej (15–25 maca) wysiewana jest pszenica jara. Termin siewu w przypadku centralnej Polski przypada na 20–30 marca, natomiast w części wschodniej wysiewana jest najpóźniej pszenica jara. Siew w tej części kraju przypada na okres od 25 marca do 5 kwietnia.

Jednakże planując siew pszenicy jarej, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę warunki pogodowe panujące w danym regionie kraju, rodzaj odmiany oraz stanowisko, na jakim będzie wysiewana. To od tych czynników zależy ostateczny termin siewu.

Nawożenie pszenicy jarej

Pszenica jara posiada słabiej rozwinięty system korzeniowy, stąd też jej zdolność pobierania trudniej dostępnych składników z gleby jest mała. Nawożenie pszenicy jarej należy dostosować do zasobności gleby oraz bieżących potrzeb pokarmowych roślin. W przypadku pszenicy jarej nawożenie fosforem i potasem wykonuje się jeszcze przed jej siewem, najczęściej na wiosnę. Ponadto zaleca się wykonanie nawożenia azotem w połowie przewidzianej dawki, jeszcze przed siewem

Jakie są najczęstsze błędy w uprawie pszenicy jarej?

Najważniejszymi czynnikami ograniczającymi plonowanie pszenicy jarej są błędy agrotechniczne. Do najczęstszych błędów, na które narażona jest uprawa pszenicy jarej, zalicza się:

• nieodpowiedni wybór stanowiska,
• niewłaściwy płodozmian,
• źle dobrany termin siewu,
• nieprawidłowo przygotowaną glebę do siewu.

Ponadto często popełnianym błędem w uprawie pszenicy jarej jest niewłaściwa głębokość i gęstość siewu, a także niedostosowane do potrzeb roślin nawożenie oraz zła jakość materiału siewnego.

Bibliografia

1. Faltyn U., Kordas L., Wpływ uprawy roli i czynników regenerujących stanowisko na zachwaszczenie pszenicy jarej. Fragmenta Agronomica. 2009, 26 (1), s. 19-24. [Google Scholar]
2. Kurzyńska B., Przed siewem pszenicy jarej. Biuletyn Informacyjno-Handlowy. Ośrodek Doradztwa Rolniczego Boguchwała. 2000, 02, s. 8-9. [Google Scholar]
3. Kurzyńska B., Siew pszenicy jarej. Biuletyn Informacyjno-Handlowy. Ośrodek Doradztwa Rolniczego Boguchwała. 2006, 03, s. 20-21. [Google Scholar]
4. Mazurek J., Sulek A., Plonowanie pszenicy jarej na różnych glebach w zależności od gęstości siewu. Pamiętnik Puławski. 1996, 107, s. 5-13. [Google Scholar]
5. Woźniak A., Wpływ przedplonu na aktualne i potencjalne zachwaszczenie pszenicy jarej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2003, 490, s. 303-312. [Google Scholar]