Ekoschemat – biologiczna ochrona upraw

Od 2023 roku weszły w życie postanowienia Wspólnej Polityki Rolnej UE. Nowe reguły całkowicie odmieniają kwestię dopłat bezpośrednich. Kluczowym dla realizacji założeń WPR elementem są ekoschematy. Jednym z nich jest bardzo interesujący ekoschemat – biologiczna ochrona upraw.

Co to są ekoschematy?

Ekoschematy są istotnym elementem składającym się na dopłaty bezpośrednie. Celem ich stosowania jest szeroko rozumiana poprawa kondycji środowiska naturalnego. Wdrażanie praktyk przewidzianych ekochematami nie jest dla rolników obowiązkowe, więc teoretycznie można gospodarować jak dotychczas. Jednak będzie to jednoznaczne z rezygnacją ze sporej części dopłat. Należy więc zakładać, że chętnych nie zabraknie. W Krajowym Planie Strategicznym przewidziane są ekoschematy związane z:

• rolnictwem węglowym i zarządzaniem składnikami odżywczymi,
• obszarami z roślinami miododajnymi,
• prowadzeniem produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin,
• retencjonowaniem wody na trwałych użytkach zielonych,
• dobrostanem zwierząt,
• biologiczną ochroną upraw.

Zatrzymajmy się na chwilę przy tym ostatnim i rozwińmy nieco wątek biologicznej ochrony upraw.

Ekoschemat – biologiczna ochrona upraw

Założeniem ekoschematu biologiczna ochrona upraw jest zmniejszenie ilości środków chemicznych stosowanych obecnie w rolnictwie. Czyli mówiąc wprost, jeśli zastąpimy np. klasyczne fungicydy środkami mikrobiologicznymi, powinniśmy otrzymać dopłatę.
W Planie Strategicznym dla WPR znajdziemy zapis, mówiący o braku biologicznych środków ochrony roślin pozwalających na pełną ochronę upraw przy ich użyciu. Dlatego stosowanie środków chemicznych nie będzie całkowicie zabronione, ale traktowane będzie jako ostateczność.
Trzeba jednak zachować czujność podczas wybierania środków mikrobiologicznych do wykonania zabiegu. W ostatnich latach bowiem pula biologicznych preparatów o różnorakim działaniu znacząco się zwiększyła. Jednak nie wszystkie one, są biologicznymi środkami ochrony roślin, a przynajmniej nie w sensie formalnym.

Aby otrzymać płatność za ekoschemat biologiczna ochrona upraw, musimy sięgnąć po preparaty zawierające mikroorganizmy w składzie i zarejestrowane jako środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak otrzymać dopłaty za biologiczną ochronę upraw?

Dopłaty za stosowanie biologicznych środków ochrony roślin będzie można uzyskać do wszystkich typów gruntów rolnych. Podstawą do wypłaty ma być dowód zakupu środka biologicznego i wpis do ewidencji zabiegów.

Z tej dokumentacji musi jasno wynikać, na jakiej działce i na jakiej powierzchni środek ten został użyty. Oczywiście zabieg musi być przeprowadzony zgodnie z zaleceniami zawartymi w etykiecie, co będzie podlegało weryfikacji.

Biologiczne środki ochrony roślin

Jak możemy przeczytać w Planie Strategicznym, obecnie zarejestrowanych jest 45 preparatów mikrobiologicznych o statusie środka ochrony roślin. Ich substancje czynne stanowią zarówno bakterie, jak i wirusy czy grzyby. Przeznaczone są one do stosowania w uprawach polowych, sadowniczych, jagodowych i warzywniczych.

Rzeczywiście nie jest to paleta środków pozwalająca na rezygnację z preparatów chemicznych. Jednak nowe regulacje prawne zapewne sprawią, że segment biologicznych środków ochrony roślin będzie się dynamicznie rozwijał. Co należy uznać za pozytyw, szczególnie w świetle wycofywania z użycia kolejnych substancji czynnych i przypadkach pojawiających się odporności patogenów na konwencjonalne środki.

Czytaj również: Makro- i mikroelementy niezbędne dla roślin uprawnych

Bibliografia

1. Czyżowicz A., Ekoschematy – praktyki korzystne dla środowiska i klimatu. Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy. 2020-2021, 160, s. 30-34. [Google Scholar]
2. Niewiadomska A., Prawne aspekty rozwoju obszarów wiejskich w nowej perspektywie finansowej Wspólnej Polityki Rolnej. Studia Iuridica. 2021, 89, s. 257-268. [Google Scholar]
3. Sosnowska D., Fiedler Z., Biologiczna ochrona upraw pod osłonami jako przykład udanego wykorzystania metody biologicznej. Progress in Plant Protection. 2010, 50 (3). [Google Scholar]
4. Styburski W., Kozera-Kowalska M., Uglis J., Ekoschematy jako nowe narzędzie wsparcia rolnictwa – stan realizacji w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu. 2023, 25 (3), s. 287-302. [Google Scholar]
5. Szymańska M., Ekoschematy – nowa płatność bezpośrednia. Tygodnik Poradnik Rolniczy. 2020, 23 (837), s. 14. [Google Scholar]