Stosowanie obornika w uprawach

Obornik jest powszechnie stosowanym naturalnym nawozem organicznym nie tylko w rolnictwie ekologicznym, lecz również w rolnictwie tradycyjnym oraz integrowanym. Nawożenie obornikiem dostarcza podłożu niezbędnej masy organicznej, z której powstaje próchnica.

Dlaczego warto nawozić obornikiem?

Stosowanie nawozów organicznych, w tym obornika w znacznym stopniu wpływa na poprawę właściwości gleby. Nawożenie obornikiem dostarcza wszystkich składników niezbędnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin. Zmiana struktury podłoża oraz stosunków powietrznych i wodnych wpływa z kolei korzystnie na rozwój mikroorganizmów glebowych. Obornik jest cennym nawozem organicznym. W dawce 10 t przeciętnie znajduje się ok. 70 kg. K2O, ok. 50 kg N oraz ok. 30 kg P2O5. Rozrzucanie obornika najlepiej wykonać jeszcze przed orką przedzimową. O efektywności nawożenia obornikiem w dużym stopniu decyduje technika stosowania nawożenia. W pierwszym roku po wyrzuceniu obornika uprawiane rośliny wykorzystują od 30 do 40% azotu, od 20 do 25% fosforu i ok. 50% potasu. Wykorzystanie azotu i fosforu w drugim i w trzecim roku po nawożeniu wynosi od 30 do 40% a potasu – ok. 30%.

Wożenie obornika na pole

Zanim obornik zostanie wywieziony na pole, przechowuje się go w oborach lub na pryzmach. Wywóz obornika na pole odbywa się zazwyczaj raz lub dwa razy w ciągu całego roku. Rozrzucanie obornika zamierzone efekty przyniesie w momencie, kiedy zostanie wykonane w odpowiednim terminie. Obornik wywozi się wiosną lub jesienią, jak również w obu terminach. Przy wożeniu obornika warto zwrócić uwagę na warunki pogodowe. Wywożenie obornika na pole najlepiej wykonywać w dni chłodniejsze i bezwietrzne z widocznym zachmurzeniem (mniejsze straty azotu).

Zgodnie z obowiązującymi od 27 lipca 2018 roku przepisami dotyczącymi stosowania nawozów na wywiezienie obornika na grunty orne rolnicy będą mieli czas do końca października, natomiast na uprawy trwałe, wieloletnie oraz łąki i pastwiska – do końca listopada. Po zimie na pole (bez względu na rodzaj użytków rolnych) rolnicy natomiast mogą wyjechać z obornikiem od 1 marca.

Po wyżej wymienionych okresach wyrzucanie obornika jest zabronione. Zastosowana w ciągu roku dawka nawozu naturalnego nie może przekraczać więcej niż 170 kg N/ha w czystym składniku. W przeliczeniu na obornik daje to dawkę ok. 35 t/ha na rok.

Dlaczego warto pozostawiać słomę na polu?

Stosowanie obornika w rolnictwie

W skład obornika wchodzą odchody zwierzęce (kał oraz mocz). Pewien procent obornika stanowi również ściółka. Nawożenie obornikiem zapewnia lepsze plonowanie uprawianych roślin. Obornik stosowany jest najczęściej w przypadku nawożenia roślin, które charakteryzuje długi okres wegetacji. Zalicza się do nich m.in. buraki cukrowe, kukurydzę i ziemniaki. Kiedy najlepiej rozrzucać obornik na polu? Rozrzucanie, a następnie przyoranie obornika najczęściej wykonuje się w okresie jesiennym. Nie zawsze jednak możliwe jest to jesienią np. ze względu na brak czasu związany z natłokiem wielu innych jesiennych prac. Wówczas obornik można zastosować wiosną.

Jak przyorać obornik na polu?

Po przywiezieniu na pole obornik powinien zostać odpowiednio przyorany. Przyoranie obornika należy wykonać na odpowiednią głębokość. Nie powinien on zostać przyorany zbyt płytko ani zbyt głęboko. Zbyt płytkie przyoranie obornika znacznie przyspiesza jego rozkład, natomiast obornik przyorany zbyt głęboko rozkłada się z kolei znacznie trudniej. Obornik należy dokładnie przyorać, rozprowadzając go równomiernie na całej powierzchni pola i jak najszybciej doprowadzić do jego mineralizacji, aby zapobiec uwalnianiu składników pokarmowych. W przypadku gleb lekkich zaleca się rozrzucanie obornika w mniejszych dawkach – od 15 do 20 t/ha (w związku z szybszym tempem mineralizacji – do 2 lat) i jego przyoranie na głębokość od 18 do 20 cm. Z kolei na glebach ciężkich przyoranie tego naturalnego nawozu organicznego wykonuje się na głębokość od 12 do 16 cm. Na glebach ciężkich obornik mineralizuje dłużej, bo po 3-4 latach.

Przeczytaj także: Nawożenie pszenicy ozimej azotem

Bibliografia

1. Harasimowicz-Hermann G., Hermann J., Porównanie działania następczego obornika bydlęcego i kompostu z komunalnych osadów ściekowych “BIOTOP’ w uprawie pszenicy. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2004, 499, s. 89-96. [Google Scholar]
2. Kłossowski W., Mercik S., Wpływ wieloletniego stosowania obornika, wapnowania, nawożenia potasem i zmianowania na niektóre właściwości fizyczne i fizykochemiczne gleby. Roczniki Gleboznawcze. 1980, 31 (2), s. 53-64. [Google Scholar]
3. Koper J., Laskowski J., Zawartość węgla i fosforu organicznego w glebie wieloletnie nawożonej obornikiem i gnojowicą z różnym zmianowaniem upraw. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1993, 409, s. 257-262. [Google Scholar]
4. Murawska B., Spychaj-Fabisiak E., Majcherczak E., Kozera W., Gaj R., Różański S., Jachymska J., Znaczenie międzyplonów i mikroelementów w uprawie ziemniaka. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2015, 580, s. 75-83. [Google Scholar]
5. Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Jazic P., Efekty stosowania nawozów naturalnych w uprawie kukurydzy na ziarno i kiszonkę. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. 2007, 52 (4), s. 75-79. [Google Scholar]