Siew owsa od A do Z

Owies jako jedyne zboże w warunkach klimatu naszego kraju nie ma formy ozimej. Ma również najmniejsze wymagania termiczne wśród polskich zbóż jarych. Tak jak w przypadku pozostałych zbóż, o wielkości i jakości plonu w dużej mierze decyduje odpowiednio wykonany siew owsa. Wobec tego, kiedy i w jakich ilościach należy siać owies?

Kiedy siejemy owies?

Owies kiełkuje w temperaturze już od 2-3°C. Charakteryzuje się dużymi potrzebami wodnymi, zwłaszcza w okresie następującym tuż po siewie. Ważne zatem jest, by wysiać owies jak najwcześniej. Wówczas w największym stopniu wykorzystuje on wilgoć, która znajduje się w podłożu. Dodatkowo, wczesny siew upraw owsa wpływa korzystnie na szybsze rozkrzewianie roślin i większą odporność na mogące pojawiać się w trakcie sezonu wegetacyjnego susze.

Wcześnie przeprowadzony siew owsa zmniejsza również ryzyko związane z porażeniem uprawy przez groźne choroby grzybowe, wśród nich m.in. rdzę źdźbłową zbóż. Dodatkową korzyścią z takiego terminu mogą być także mniejsze szkody wyrządzane przez szkodniki, do których zalicza się np. ploniarkę zbożówkę. W momencie, gdy składane są jaja szkodnika, wcześnie wysiany owies jest już odpowiednio dobrze rozwinięty.

Innymi słowy, uzyskanie wysokich i dobrych jakościowo plonów wiąże się silnie z jak najwcześniejszym terminem siewu owsa.

Terminy siewu owsa w poszczególnych rejonach Polski

Termin siewu uzależniony jest od wrażliwości danego gatunku owsa na panujące w danym okresie temperatury gleby oraz powietrza, występujące w czasie jego wschodów. W Polsce sprowadza się to do uzależnienia terminu siewu od regionu, w którym owies ma być uprawiany:

•  dla Polski południowo-zachodniej oraz zachodniej jest to okres od 15 do 25 marca;
•  dla Polski centralnej oraz południowej termin mieści się w przedziale od 20 do 30 marca;
•  w Polsce wschodniej i północnej owies wysiewa się od 25 marca do 5 kwietnia;
•  w Polsce północno-wschodniej optymalny termin mieści się w przedziale od 1 do 10 kwietnia.

W praktyce terminy siewu owsa uzależnione są od warunków pogodowych panujących na danym obszarze. Ich opóźnienie może spowodować znaczną obniżkę plonu.

Gleba a plonowanie

Wielkość plonu uzależniona jest również od jakości gleby i wielkości opadów. Najmniejsze straty związane z plonem obserwuje się na glebach cięższych, gdzie występują dostatecznie duże opady. Z kolei owies uprawiany na glebach lżejszych przy niedostatecznych sumach opadów jest narażony na największy spadek plonu (zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym).

Norma wysiewu owsa

Owies zaliczany jest do roślin, które słabo się krzewią, a plon ziarna uzyskuje się z pędu głównego.

Norma wysiewu owsa mieści się w przedziale od 500 do 650 ziarniaków na powierzchni 1 m². W przeliczeniu na powierzchnię 1 ha normy wysiewu owsa oznacza to od 170 do 220 kg/ha.

W korzystnych warunkach, do których zalicza się m.in. terminowy siew owsa, prawidłowo wykonaną uprawę przedsiewną oraz warunki glebowe – owsa wysiewa się mniej. W przypadku gorszych warunków klimatyczno-glebowych norma wysiewu owsa powinna zostać zwiększona.

Aby osiągnąć optymalną rozstawę rzędów, podczas siewu należy rozstawić redlice na 10-12 cm.

Z kolei, głębokość siewu owsa powinna wynosić od 3 do 4 cm w przypadku dobrych stanowisk oraz maksymalnie do 5 cm w przypadku stanowisk suchych.

Norma wysiewu pszenicy ozimej

Bibliografia

1. Jędrzejewska A., Charakterystyka nowych odmian zbóż jarych. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. 2008, 04, s. 7-8. [Google Scholar]
2. Klima K. , Łabza T., Plonowanie i efektywność ekonomiczna uprawy owsa w siewie czystym i mieszanym w systemie ekologicznym i konwencjonalnym. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2010, 17 (3), s. 141-147. [Google Scholar]
3. Mucha S., Przyrodnicze podstawy rejonizacji owsa i żyta ozimego w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1979, 224, s. 195-206. [Google Scholar]
4. Szagala A , Nowicki J. , Wanic M., Wartość siewna ziarna jęczmienia jarego i owsa, pozyskiwanego z upraw jednogatunkowych oraz ich mieszanki. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2004, 03 (1), s. 107-118. [Google Scholar]
5. Wróbel E , Budzyński W. , Dubis B., Rolnicza, energetyczna i ekonomiczna efektywność uprawy owsa i jęczmienia jarego na glebie lekkiej. Żywność Nauka Technologia Jakość. Suplement. 1999, 06 (1), s. 166-172. [Google Scholar]
6. Zych J., Owies. 1997. Synteza Wyników Doświadczeń Odmianowych. 1997, 1117, s. 49-61. [Google Scholar]