Terminy wysiewu nawozów azotowych

Wybór odpowiedniego nawozu azotowego oraz termin jego wysiewu nie powinny być przypadkowe. Odpowiednia dawka azotu w odpowiednim terminie może mieć kluczowy wpływ na wielkość i jakość osiąganego plonu.

Znaczenie nawozów azotowych

Nawozy azotowe mają ogromny wpływ na zdrowotność oraz wigor roślin. Wpływają także na wielkość oraz jakość plonu. Azot buduje białka i kwasy nukleinowe. To niezwykle ważny makroelement, który decyduje o plonie większości upraw. Pierwiastek ten występuje w wielu różnych formach chemicznych. Jednak rośliny pobierają go z podłoża wyłącznie w postaci amonowej (NH4+) lub azotanowej (NO3). Wysiew nawozów azotowych ma ogromny wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój części nadziemnych oraz podziemnych roślin, zwłaszcza w początkowych fazach rozwoju. Poziom zawartości azotu w roślinie wydłuża również okres wegetacji roślin oraz reguluje wykorzystanie innych makroelementów takich jak potas czy fosfor.

Program azotanowy – dotychczasowe uzgodnienia

Tegoroczna wegetacja większości roślin rozpoczęła się wcześniej. Wpłynęły na to:

• długa i ciepła jesień,
• brak opadów atmosferycznych (zarówno opadów deszczu jesienią, jak i opadów śniegu zimą),
• brak zimy.

Dlatego konieczne jest wcześniejsze wspomaganie roślin azotem. Niestety obowiązująca dyrektywa azotanowa z 2018 roku nie przewiduje takich sytuacji. Zmiany przepisów nie są korzystne dla upraw i nie podążają za coraz częściej zmieniającymi się warunkami pogodowymi. Obowiązujące przepisy ustalają sztywno terminy wysiewu nawozów azotowych stałych i płynnych oraz mineralnych. Wysiew można zacząć 1 marca. W zależności od rodzaju gruntu i rodzaju stosowanego nawozu należy zakończyć go między 15 października a 30 listopada.

Odpady rolnicze – jakie zmiany nas czekają?

Dlaczego terminy wysiewu azotu są sztywne?

Przepisy były spowodowane troską o środowisko naturalne. Chodziło o to, by nadmiar nawozów nie przedostawał się do wód powierzchniowych. Oprócz tego zdarzało się, że nawozy wysiewano zbyt wcześnie. Wysiew azotu na zamarznięte podłoże bardzo utrudniał wchłanianie substancji przez rośliny.

Przepisy jednak sztywno określają terminy wysiewu nawozów azotowych. Nie uzależniają ich od panujących w danym okresie warunków pogodowych. Nie biorą też pod uwagę kondycji roślin. Wielu plantatorów uważało, że sztywne terminy nie pasują do realiów prac polowych. Dlatego pod koniec stycznia 2020 Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił z prośbą do resortu rolnictwa. Jej celem jest zmiana przepisów na takie, które uzależnią termin stosowania nawozów azotowych od występujących warunków klimatyczno-glebowych.

Nawożenie azotowe zbóż wiosną – jak dobrać dawkę, by nie przeinwestować

Zgoda na stosowanie nawozów od 15 lutego 2020 roku

Minister Rolnictwa uwzględnił postulaty KRIR. Dlatego w 2020 roku wysiew nawozów azotowych można było zacząć już od 15 lutego. Zgodnie z obowiązującym programem azotanowym (rozdziału 1.3 ust. 5) dotyczy to również naturalnych nawozów azotowych. Zmiany dotyczące wysiewu dotyczą gruntów ornych z uprawami:

• ozimymi,
• trwałymi,
• wieloletnimi,
• trwałymi użytkami zielonymi (TUZ).

Kiedy nie wolno stosować nawozów azotowych?

Nawet w dozwolonym okresie 1 marca – 30 listopada są pewne wyłączenia. W tym okresie nie wolno stosować nawozów azotowych na:

• glebach zamarzniętych (poza rozmarzającymi co najmniej powierzchniowo w ciągu dnia),
• zalanych wodą,
• nasyconych wodą,
• pokrytych śniegiem,
• podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi (dot. nawozów płynnych).

Ograniczenia wysiewu nawozów azotowych nie dotyczą upraw pod osłonami oraz upraw kontenerowych.

Bibliografia

1. Cieśliński G., Nawozy azotowe. Sad Nowoczesny. 2010, 38 (02), s. 7-9. [Google Scholar]
2. Gawecki J. , Mikołajczak Z., Wpływ różnych nawozów azotowych i terminów ich stosowania na wysokość plonu roślin łąkowych oraz na zawartość w nich azotu ogólnego i azotanu. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1978, 210, s. 69-79. [Google Scholar]
3. Kucharski J., Panak H., Sienkiewicz S., Niewolak T., Aktywność mikroorganizmów glebowych w zależności od form, terminów i sposobów stosowania nawozów azotowych. Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura. 1996, 62, s. 37-46. [Google Scholar]
4. Piwowar A., Rynek nawozów azotowych w Polsce – stan i kierunki zmian. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej. 2012, 95, s. 145-156. [Google Scholar]
5. Zalewski A., Zmiany na rynku nawozów azotowych w Polsce w latach 2000-2010. Journal of Agribusiness and Rural Development. 2013, 4 (30). [Google Scholar]