Przygotowanie stanowiska pod jęczmień jary

Uprawa jęczmienia jarego jest bardzo czuła na nieprawidłową strukturę gleby i wynikające z niej zaburzenia stosunków wodno powietrznych. Dlatego przygotowanie stanowiska pod jęczmień jary to przede wszystkim prawidłowa i staranna uprawa gleby. Ma ona bowiem wyraźne przełożenie na wysokość plonu. Przypomnijmy więc co zrobić, by osiągnąć wysoki plon jęczmienia jarego.

Jaki przedplon pod jęczmień jary?

Wśród roślin najlepiej nadających się na przedplon dla jęczmienia jarego wymienia się ziemniaki, buraki, a także rzepak i motylkowe. Choć w przypadku jęczmienia borowanego tych ostatnich należy unikać. Ze względu na choroby zdecydowanie niewskazana jest uprawa jęczmienia jarego po innych zbożach. 

Ze względu na właściwości fitosanitarne wyjątek może stanowić owies. Jednak tej konfiguracji także nie powinniśmy stosować zbyt często, gdyż istnieje ryzyko pojawienia się nicieni. Przedplon ma istotne znaczenie dla osiąganych wyników w uprawie jęczmienia jarego. Jego znaczenie jest tym większe, im słabszym stanowiskiem dysponujemy. 

Wymagania glebowe jęczmienia jarego

Jęczmień jary najlepiej wschodzi na glebach gliniastych, pylastych i lessowych. Na najwyższe plony można liczyć na stanowiskach dobrych i bardzo dobrych, kompleksu pszennego. Niezłe wyniki można osiągnąć na glebach lżejszych, o zwięzłym podłożu i utrzymanych w dobrej kulturze.

Jęczmień jary jest bardzo wymagający w stosunku do odczynu gleby. Na najcięższych stanowiskach optymalny odczyn to 6,5. W przypadku gleb lżejszych może być nieco niższy, ale nie powinien schodzić poniżej 6.

Uprawa jęczmienia jarego

Zabiegi uprawowe przygotowujące stanowisko do siewu jęczmienia należy zacząć od orki zimowej. Wskazane jest możliwie szybkie jej wykonanie. Orkę wykonujemy na ok. 25 cm. Jeśli przedplonem były rośliny okopowe, możemy ograniczyć się do orki na 15–20 cm.

By ograniczyć parowanie i wstępnie przygotować stanowisko do siewu jęczmienia jarego, wiosną wykonujemy włókowanie z bronowaniem. Sam siew optymalnie jest wykonać agregatem uprawowo siewnym. Bardzo istotną kwestią jest termin siewu jęczmienia jarego.

Kiedy siać jęczmień jary?

W zależności od regionu jęczmień jary siejemy w ostatniej dekadzie marca i pierwszej dekadzie kwietnia. Ustalając termin siewu jęczmienia jarego, warto wziąć pod uwagę dwie kwestie, niekoniecznie wynikające z kalendarza. 

Po pierwsze jęczmień jary źle toleruje zarówno braki, jak i nadwyżki wody. Więc z jednej strony siew powinien być na tyle wczesny, by młode rośliny miały szansę na wykorzystanie zapasów wody z zimy. Z drugiej zaś strony, jeśli mamy do czynienia z nadmiarem opadów w okresie poprzedzającym siewy znacząco wzrasta ryzyko wylegania na późniejszych etapach rozwoju.

Po drugie, niesłychanie ważna w momencie siewu jęczmienia jarego jest temperatura gleby oraz powietrza w początkowych fazach rozwojowych. Przymrozki mogą powodować duże straty w uprawie jęczmienia. Musimy jednak w tym miejscu zrobić rozróżnienie. 

Mianowicie, jęczmień jary uprawiany na cele paszowe siejemy późno, gdyż temperatury poniżej 8°C znacząco spowalniają jego rozwój. Natomiast w przypadku jęczmienia browarnego ze względu na parametry ziarna wybieramy pierwszy możliwy termin. Przyjmuje się, że minimalna temperatura gleby do siewu jęczmienia browarnego to 3–4°C. 

Optymalne terminy siewu zbóż ozimych

Bibliografia

1. Dukiewicz B., Dobór stanowisk pod jęczmień jary. Agrochemia. 1990, 11, s. 14-15. [Google Scholar]
2. Klikocka H., Głowacka A., Juszczak D., Wpływ zróżnicowanych sposobów uprawy roli i nawożenia mineralnego na efekty ekonomiczne uprawy jęczmienia jarego. Fragmenta Agronomica. 2011, 28 (2), s. 44-54. [Google Scholar]
3. Klima K., Labza T., Lepiarczyk A., Rolnicze i ekonomiczne aspekty uprawy jęczmienia jarego w systemie konwencjonalnym i integrowanym. Fragmenta Agronomica. 2014, 31 (2), s. 26-33. [Google Scholar]
4. Kwiatkowski C., Wpływ międzyplonu na plonowanie i zachwaszczenie jęczmienia jarego uprawianego w monokulturze. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura. 2004, 59 (2), s. 809-815. [Google Scholar]
5. Małecka I., Blecharczyk A., Pudełko J., Możliwości uproszczeń w uprawie roli pod jęczmień jary. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2004, 03 (2), s. 89-96. [Google Scholar]
6. Noworolnik K., Wpływ jakości gleby na plonowanie pszenicy jarej i jęczmienia jarego. Acta Agrophysica. 2008, 11, 2 (157), s. 457-464. [Google Scholar]
7. Orzech K., Rychcik B., Stępień A., Wpływ sposobów uprawy roli na zachwaszczenie i plonowanie jęczmienia jarego. Fragmenta Agronomica. 2011, 28 (2), s. 63-70. [Google Scholar]