Zboża chorują już jesienią

Ochrona fungicydowa zbóż wbrew pozorom to nie tylko opryski środkami grzybobójczymi. Choć oczywiście są to niezwykle ważne zabiegi agrotechniczne, warto pamiętać, że mamy do dyspozycji także szereg innych działań, które mogą skutecznie chronić zboża przed chorobami. Kluczem do sukcesu jest odpowiednie zaplanowanie strategii ochrony skomponowanej z wszystkich dostępnych metod, które pomogą ograniczyć choroby zbóż jesienią.

Choroby zbóż jesienią

Wilgotna i relatywnie ciepła jesień, jaka w ostatnich latach rozciąga się na terminy kiedyś zarezerwowane dla zimy, sprzyja występowaniu chorób grzybowych. Taki przebieg pogody pozwala także na zwiększone rozprzestrzenianie się chorób wirusowych w okresie jesiennym. Zatem ataku, jakich patogenów możemy spodziewać się na plantacjach zbóż jesienią? Niewątpliwie mogą to być:

• mączniak prawdziwy zbóż i traw,
• septorioza paskowana liści,
• fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła,
• plamistość siatkowa,
• rdze.

Bezsprzecznie problemem w uprawie zbóż ozimych jest także żółta karłowatość jęczmienia, która wbrew nazwie zagraża nie tylko plantacjom jęczmienia.

Niechemiczne metody ochrony zbóż przed chorobami

Aby nie sprowadzać ochrony fungicydowej zbóż jedynie do oprysków, warto pamiętać o działaniach prewencyjnych. Wspierają one ochronę zbóż przed chorobami nie tylko jesienią, ale i również na późniejszych etapach. Ograniczanie presji chorób możemy realizować poprzez właściwy dobór odmian, prawidłowe zmianowanie, a także przez termin, gęstość i głębokość siewu.

Kolosalne znaczenie mają również zabiegi agrotechniczne poprzedzające siewy, które wspierają prawidłowy przebieg procesu rozkładu resztek pożniwnych. Należy do nich zaliczyć zarówno odpowiednio dobraną metodę uprawy gleby, jak i podanie preparatów mikrobiologicznych wspomagających mineralizację słomy. W tym miejscu warto przypomnieć, że na te procesy znaczący wpływ mają także właściwe nawożenie i odczyn gleby. Wszystkie te działania realnie ograniczają działanie patogenów powodujących choroby zbóż jesienią.

Ochrona fungicydowa zbóż jesienią

Wykonanie jesiennego zabiegu fungicydowego w zbożach bywa kłopotliwe ze względu na niskie temperatury, które ograniczają skuteczność działania grzybobójczych substancji czynnych. Jednak są środki, które można z powodzeniem zastosować jesienią. Pamiętajmy także że zwiększona presja grzybów wynika między innymi ze stosunkowo wysokiej temperatury w okresie jesiennym. W związku z tym już samo wystąpienie zagrożenia w pewnym stopniu będzie oznaczało możliwość wykonania zabiegu wybranymi substancjami.

Jesienny zabieg fungicydowy w zbożach, określany też jako zabieg T0, jest ważny, gdyż porażone jesiennymi chorobami zbóż rośliny gorzej się rozwijają i są bardziej narażone na wymarzanie. Nawet z pozoru nieznaczne nasilenie chorób grzybowych jesienią stanowi problem, gdyż zainfekowane części roślin prowadzą do kolejnych problemów w okresie wiosennym. W kontekście jesiennych chorób zbóż nie powinniśmy zapominać o zwalczaniu mszyc. Są one bowiem źródłem zakażenia wspomnianą wyżej żółtą karłowatością jęczmienia.

Jesienna ochrona pszenżyta ozimego

Jesienne choroby zbóż – jak zwalczać?

Podsumowując, do tego zagadnienia warto podejść kompleksowo. Oznacza to, że powinniśmy łączyć wymienione wcześniej działania zapobiegawcze oraz zabiegi interwencyjne. Bagatelizowanie któregokolwiek z czynników strategii ochrony fungicydowej, utrudni czy ograniczy skuteczność pozostałych działań.

Przeczytaj także: Zwalczanie chwastów w zbożach wiosną

Bibliografia

1. Byrdy S., Krawiec S., Łaszcz E., Kubis M., Uzasadnienie potrzeby prowadzenia kompleksowej ochrony zbóż. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1989, 363, s. 113-119. [Google Scholar]
2. Hampel M., Metody zapobiegania odporności grzybów na fungicydy stosowane w uprawie zbóż. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1988, 371, s. 81-88. [Google Scholar]
3. Jaczewska A., Jańczak C., Skuteczność działania fungicydów z grupy triazoli w zwalczaniu chorób zbóż. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1988, 371, s. 89-97. [Google Scholar]
4. Korbas M., Wczesne zabiegi fungicydowe w zbożach. Raport Rolny. 2011, 03, s. 28-32. [Google Scholar]
5. Pokacka Z., Mechanizmy działania fungicydów stosowanych do ochrony zbóż przed chorobami. Prace Naukowe Instytutu Ochrony Roślin. 1983, 25 (2), s. 117-134. [Google Scholar]
6. Sawińska Z., Warto wcześniej wykonać zabieg fungicydowy w zbożach. Poradnik Gospodarski. 2011, 06, s. 16. [Google Scholar]
7. Wachowska U., Goriewa K., Duba A., Charakterystyka grup fungicydów i induktorów odporności stosowanych w ograniczaniu występowania patogenów zbóż. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2017, 589, s. 109-121. [Google Scholar]