Wszystko, co powinieneś wiedzieć o siewie pszenżyta ozimego!

Pszenżyto ozime jest popularnym zbożem uprawianym w Polsce m.in. ze względu na niższe wymagania glebowe w porównaniu do pszenicy i jęczmienia. Zaliczane jest do zbóż o dość znacznych wymaganiach wodnych. O wielkości i jakości plonów w dużej mierze decyduje odpowiednio wykonany siew pszenżyta ozimego. Kiedy oraz w jakich ilościach je wysiewać?

Co wpływa na siew pszenżyta ozimego?

Na wielkość i jakość plonów pszenżyta wpływają przede wszystkim 3 główne czynniki: materiał siewny, głębokość i gęstość siewu. Siew pszenżyta ma ogromny wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Prawidłowy wzrost i rozwój pszenżyta ozimego następuje w momencie, gdy na początku okresu wegetacji średnie dobowe temperatury powietrza wynoszą ok. 14°C, natomiast w końcowej fazie temperatury te osiągają wartości ok. 8°C. Takie warunki wpływają korzystnie na bardzo dobre krzewienie oraz odpowiednie hartowanie pszenżyta przed okresem zimowym. Opóźnienie siewu pszenżyta może spowodować niedostateczne rozkrzewienie się zboża, co może doprowadzić do wytworzenia niewielkiej liczby pędów kłosonośnych.  Takie opóźnienie może także doprowadzić wiosną do skrócenia okresu od strzelania w źdźbło do fazy kłoszenia, co może spowodować spadek plonu.

Wybór materiału siewnego

Do uzyskania plonów wysokiej jakości niezbędne są właściwie dobrane nasiona. Do prawidłowego wysiewu pszenżyta najlepiej wykorzystać kwalifikowany materiał siewny. Jego stosowanie zapewnia wysoką jakość nasion. Zaprawianie chroni nasiona przed chorobami grzybowymi, które często atakują zboża już w początkowym okresie wegetacji.  Materiał kwalifikowany powinna cechować czystość na poziomie minimum 98%. Wśród innych nasion powinna go wyróżniać również dobra zdrowotność, wysoka MTZ oraz duża zdolność kiełkowania. Jego stosowanie pozwala znacznie zaoszczędzić na ilości wysiewu pszenżyta ozimego. Materiał siewny kwalifikowany może być użytkowany przez okres 5 lat.

Uprawa pszenżyta ozimego – krok po kroku

Termin siewu pszenżyta ozimego

Termin siewu zbóż ozimych, w tym pszenżyta ozimego uzależniony jest od regionu. Optymalny termin siewu pszenżyta ozimego mieści się w przedziale od 6 do 8 tygodni przed zakończeniem okresu wegetacji. Pszenżyto ozime jest zbożem wrażliwym na opóźnianie terminu siewu. Opóźnienie terminu siewu spowalnia tempo wzrostu pszenżyta, co związane jest ze spadkami temperatur powietrza. Siew pszenżyta ozimego najwcześniej rozpoczyna się w północno-wschodniej części kraju – od 10 do 20 IX. W Polsce północnej, centralnej oraz południowo-wschodniej pszenżyto wysiewa się od 10 do 25 IX. Z kolei w zachodniej części kraju siew pszenżyta należy wykonać od 20 IX do 5 X. W praktyce terminy siewu pszenżyta ozimego uzależnione są od przebiegu warunków atmosferycznych na danym obszarze.

Ile pszenżyta ozimego należy wysiewać?

Ilość materiału siewnego, który należy wysiać uzależniona jest m.in. od specyfiki danej odmiany pszenżyta ozimego oraz od jej wymagań klimatyczno-glebowych.

Optymalna ilość wysiewu pszenżyta ozimego wynosi od 120 do 180 kg materiału siewnego na powierzchnię 1 ha. Daje to obsadę od 400 do 600 roślin na powierzchnię 1 m².

Minimalne ilości siewu pszenżyta ozimego stosuje się na gleby kompleksu pszennego oraz w przypadku odmian, które bardzo silnie się krzewią. Na kompleksie żytnim oraz przy opóźnionych terminach siewu pszenżyta ozimego ilość materiału siewnego należy zwiększyć.

W momencie przeprowadzenia optymalnego terminu siewu pszenżyta ozimego nie zaleca się zwiększania ilości wysiewu tego zboża, gdyż może spowodować to nadmierne zagęszczenie łanu. Efektem tego jest większa podatność uprawianych roślin na choroby pochodzenia grzybowego oraz zwiększenie ryzyka wylegania pszenżyta ozimego.

Gęstość i głębokość siewu pszenżyta ozimego

Na gęstość siewu pszenżyta ozimego bardzo duży wpływ ma rodzaj gleby oraz termin siewu pszenżyta. Optymalna rozstawa rzędów w przypadku uprawy pszenżyta ozimego mieści się w przedziale od 9 do 12 cm. Gęstość wysiewu ma ogromny wpływ na wielkość plonów. Ilość kłosów na jednostce powierzchni zapewnia uprawie pszenżyta ozimego właściwe krzewienie, odpowiedni dostęp do niezbędnych składników pokarmowych oraz niezbędnej do prawidłowego wzrostu i rozwoju wody. Z kolei optymalna głębokość siewu w przypadku pszenżyta ozimego wynosi od 2 do 4 cm. Płytszy siew wykonuje się w przypadku gleb ciężkich. Podczas siewu pszenżyta ozimego na glebach lżejszych zalecany jest siew nieco głębszy.

Ten tekst pomoże Ci dobrać pszenżyto ozime na słabe gleby.

Bibliografia

1. Jaśkiewicz B., Określenie wymagań agrotechnicznych nowych odmian pszenżyta ozimego. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2002, 223-224, s. 151-157. [Google Scholar]
2. Jaśkiewicz B., Wpływ gęstości siewu i nawożenia azotem na plonowanie pszenżyta ozimego odmiany Fidelio. Acta Agrophysica. 2008, 12, 2 (162), s. 381-392. [Google Scholar]
3. Jaśkiewicz B., Wpływ intensywności nawożenia i gęstości siewu na plonowanie pszenżyta ozimego odmiany Woltario. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2008, 7 (2). [Google Scholar]
4. Jaśkiewicz B., Wpływ technologii produkcji na plonowanie pszenżyta ozimego w warunkach różnego udziału zbóż w strukturze zasiewów. Polish Journal of Agronomy. 2015, 23, s. 11-17. [Google Scholar]
5. Zawiślak K., Adamiak E., Wrażliwość pszenżyta ozimego na krótkotrwały siew po sobie. Zeszyty Naukowe. Akademia Rolnicza w Szczecinie. Rolnictwo. 1997, 65 (02), s. 539-544. [Google Scholar]