Jakie odmiany pszenicy ozimej wybrać na opóźniony siew?

Siew pszenicy ozimej w listopadzie w wielu przypadkach stanowi konieczność. Jest on możliwy, jednak zawsze niesie ze sobą spore ryzyko. Jakie odmiany pszenicy na opóźniony siew należy wybrać? Jakie czynniki decydują o wielkości plonów w przypadku opóźnionego siewu pszenicy?

Opóźniony termin siewu pszenicy ozimej

Siew pszenicy w późniejszym terminie niesie ze sobą liczne zagrożenia. W zależności od terminu siewu pszenicy ozimej zmienia się m.in. długość jej okresu jesiennej wegetacji. Pszenica ozima wykazuje bowiem znaczną reakcję na zmiany proporcji okresów ciemności i światła w cyklu dobowym. W okresie jesiennym, czyli w warunkach krótkiego dnia następuje jej krzewienie oraz rozwój masy wegetatywnej. Opóźniony termin siewu pszenicy ozimej prowadzi do skrócenia ilości dni związanych z wegetacją. Skrócenie okresu wegetacji może opóźnić proces krzewienia i spowodować tym samym zmniejszenie zimotrwałości odmian. Obecnie COBORU prowadzi badania związane z przydatnością poszczególnych odmian pszenicy ozimej do opóźnionych siewów. Zimotrwałość, oprócz plenności odmian stanowi drugą najważniejszą cechę, która istotnie wpływa na przydatność danej odmiany pod konkretny rejon Polski. W przypadku siewu pszenicy w listopadzie znacznie zwiększa się ryzyko związane z dalszym powodzeniem uprawy i uzyskaniem zadowalających plonów.

Przyczyny opóźnionego siewu pszenicy ozimej

Opóźnienie terminu siewu pszenicy ozimej zależy od wielu czynników. Duże znaczenie ma m.in. przebieg pogody w okresie jesiennym. Bardzo często utrzymujące się susze uniemożliwiają odpowiednie przygotowanie stanowiska przed planowanym terminem siewu pszenicy. Siew pszenicy ozimej w listopadzie może być związany również z późno schodzącymi przedplonami z pola lub późniejszym zbiorem kukurydzy czy też buraków cukrowych.

Decydując się na opóźniony siew pszenicy ozimej należy pamiętać, że zboże to kiełkuje w temperaturze ok. 3-4°C.

Nie zawsze jest więc możliwe, aby pszenica weszła w czas zimowego spoczynku w fazie krzewienia. Planowanie opóźnionego siewu pszenicy ozimej należy rozpocząć od wyboru odpowiedniej odmiany oraz od ustalenia prawidłowej normy wysiewu.

Dlaczego wysiew pszenicy w listopadzie jest ryzykowny?

Pszenica ozima wysiana w późniejszym terminie jeszcze przed zahamowaniem jesiennej wegetacji powinna przejść w fazę szpilki. Wówczas osiągnie dobrą zimotrwałość, czyli możliwość przetrwania niekorzystnych warunków atmosferycznych panujących w czasie zimy oraz na przedwiośniu. Może również przejść proces jaryzacji. W momencie wejścia w spoczynek zimowy pszenica powinna znajdować się w fazie maksymalnie 3 iści. Wtedy też możliwe jest czerpanie niezbędnych substancji pokarmowych z ziarniaka. Opóźniony termin siewu pszenicy ozimej spowoduje przesunięcie terminu krzewienia na wiosnę. Może to doprowadzić do zmniejszenia plonowania roślin oraz konieczności chemicznego dokrzewienia pszenicy ozimej. Poprawa krzewistości pszenicy na wiosnę możliwa będzie wówczas dzięki zastosowaniu regulatorów wzrostu.

Wybór odmiany pszenicy ozimej na opóźniony siew

Ogromne znaczenie przy wyborze pszenicy ozimej na opóźniony termin siewu ma odpowiedni dobór odmiany – elastycznej w stosunku do zmieniających się terminów siewu. Odmiana przeznaczona na opóźniony termin siewu pszenicy powinna wyróżniać się również wysoką mrozoodpornością oraz odpornością na pojawiające się w okresie wiosennym przymrozki. Odmiany takie powinna cechować też zdolność do wczesnego wiosennego rozwoju.

Optymalne terminy siewu zbóż ozimych

Polecane odmiany pszenicy na opóźniony siew

Jedną z odmian szczególnie polecanych na opóźniony siew jest pszenica ozima Rotax. To odmiana, która bardzo dobrze sprawdza się praktycznie na każdym stanowisku, również w niekorzystnych warunkach polowych. Odmianę Rotax wyróżnia więc znakomita adaptacja do różnych warunków. Nadaje się do uprawy również na stanowiskach stresowych. Polecana jest zarówno na bardzo dobre gleby, jak również na stanowiska z okresowymi niedoborami wody. Przydatna jest także do uprawy w monokulturze. Opóźniony siew pszenicy Rotax nie wpływa znacząco na przezimowanie odmiany. Wysoka zimotrwałość odmiany (5) zapewnia bezpieczeństwo uprawie. Ponadto odmianę wyróżnia bardzo duża zdrowotność roślin.

Wśród pszenic ozimych wyróżniających się tolerancją na opóźniony siew warto wyróżnić odmianę chlebową B Rumor oraz odmianą jakościową A Patras. Odmiany te cechuje również wysoki i stabilny potencja plonowania oraz bardzo dobra odporność na choroby grzybowe.

Plonowanie pszenicy ozimej – od czego zależy?

Bibliografia

1. Biernacki J., Późny siew pszenicy pod specjalnym rygorem. Top Agrar Polska. 2017, 10, s. 70-75. [Google Scholar]
2. Daleszyński J., Późne pszenice dają plon. Top Agrar Polska. 2016, 10, s. 56-59. [Google Scholar]
3. Kalinowski M., Ważne przy późnym siewie pszenicy. Tygodnik Poradnik Rolniczy. 2018, 44, s. 16. [Google Scholar]
4. Pyziak K., Wyniki późnych siewów pszenicy. Top Agrar Polska. 2015, 09, s. 72. [Google Scholar]
5. Szarzyńska J., Pszenice do późnego siewu. Agrotechnika. Poradnik Rolnika. 2017, 10, s. 26-27. [Google Scholar]