Wymagania klimatyczno-glebowe pszenicy
Spis treści
Nie jest tajemnicą, że pszenica jest najbardziej wymagająca spośród wszystkich gatunków zbóż uprawianych w Polsce. Jakie są zatem wymagania klimatyczno-glebowe pszenicy? Jak wpływają na wielkość i jakość uzyskiwanych plonów?
Wymagania klimatyczno-glebowe pszenicy
Plonowanie zależy m.in. od warunków klimatycznych, jakie panują w trakcie rozwoju i wzrostu pszenicy. Wymagania klimatyczno-glebowe pszenicy są dość duże. Pszenica zaliczana jest do zbóż o dużych wymaganiach wodnych. W latach, w których występują mniejsze ilości opadów może reagować spadkiem plonów. Największe wymagania wodne w przypadku pszenicy dotyczą okresu od fazy krzewienia aż do zakończenia fazy strzelania w źdźbło. Z kolei zbyt duże ilości wody w fazie formowania oraz dojrzewania ziarna zwiększają ryzyko porażenia zboża chorobami grzybowymi. Prowadzi to również do spadku jakości ziarna. Wymagania pszenicy dotyczą nie tylko wielkości opadów, lecz także temperatury oraz rodzaju i zasobności podłoża w składniki pokarmowe oraz jego pH.
Wymagania glebowe upraw pszenicy
Pszenica jest zbożem o największych wymaganiach glebowych. Są one związane z rodzajem podłoża. Do uprawy pszenicy najlepiej nadają się najlepsze stanowiska. Zboże to najlepiej uprawiać na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego, dobrego oraz górskiego. Pszenica dobrze rośnie również na glebach kompleksu zbożowego górskiego i zbożowo-pastewnego mocnego. Przydatne do uprawy pszenicy są również kompleksy: pszenny wadliwy oraz żytni bardzo dobry. Przy uprawie pszenicy na glebach słabszych podłoże należy utrzymywać w wysokiej kulturze rolnej. W przypadku pszenicy uprawianej np. na kompleksie żytnim dobrym – nie stosuje się uproszczeń w uprawie.
Odczyn gleby i przedplony dla pszenicy
Gleby przeznaczone pod uprawę pszenicy powinny cechować się dużą zdolnością do magazynowania wody. Wśród wymagań pszenicy ważny jest również odczyn gleby oraz przedplony. Jeżeli chodzi o przedplony – najlepiej sprawdza się uprawa pszenicy po mieszankach strączkowo-zbożowych, burakach, ziemniakach, bobiku oraz po roślinach motylkowych. Dobrym przedplonem pod uprawę pszenicy jest także rzepak, groch siewny oraz kukurydza na zielonkę. Pszenicy nie uprawia się po zbożach. Wymagania glebowe pszenicy związane są również z odpowiednim odczynem podłoża. Optymalne pH dla pszenicy wynosi ok. 6,5. Z kolei agronomicznie dopuszczalny jest odczyn mieszczący się w przedziale od 5,3 do 7,3.
Wymagania klimatyczne pszenicy
Plony pszenicy uzależnione są od warunków klimatycznych panujących w ciągu całego sezonu wegetacyjnego. Wymagania klimatyczne pszenicy dotyczą przede wszystkim temperatury oraz wielkości i regularności opadów. Każda odmiana pszenicy ma inne wymagania termiczne. Pszenica kiełkuje już w temperaturze 2-3°C, jednak optymalna temperatura potrzebna do jej wzrostu i rozwoju wynosi od 12 do 15°C. W przypadku występującej w zimie okrywy śnieżnej pszenica może przetrwać spadki temperatur do nawet -30°C. Z kolei w przypadku braku okrywy śnieżnej może przetrwać temperatury do -20°C. Najkorzystniejsze warunki do uprawy pszenicy ozimej występują na zachodzie i południowym-zachodzie Polski. Z kolei najgorsze warunki ku temu ma północno-wschodnia część kraju.
Wpływ opadów na plonowanie pszenicy
Ogromny wpływ na wielkość i jakość uzyskiwanych plonów pszenicy mają opady. Wymagania klimatyczne pszenicy dotyczą nie tylko ich ilości, lecz przede wszystkim rozkładu opadów w okresie wegetacji. Współczynnik transpiracji dla pszenicy wynosi 400-500 l/kg s.m. Oznacza to, że aby wyprodukować 1 kg suchej masy pszenica musi pobrać 400-500 l wody. Zarówno niedobór, jak również nadmiar wody może mieć niekorzystny wpływ na jej uprawę.
Może Cię też zainteresować:
Bibliografia
- Brzozowska I., Brzozowski J., Hruszka M., Plonowanie i struktura plonu pszenicy ozimej w zależności od sposobu pielęgnacji i nawożenia azotem. Acta Agrophysica. 2008, 11, 3 (158), s. 597-611. [Google Scholar]
- Deputat T., Marcinkowska I., Wymagania termiczne pszenicy ozimej. Pamiętnik Puławski. 1999, 118, s. 87-98. [Google Scholar]
- Kulig B., Kania S., Szafrański W., Zając T., Reakcja wybranych odmian pszenicy ozimej na intensywność uprawy. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2001, 218-219, s. 117-126. [Google Scholar]
- Podolska G., Stankowski S., Plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej w zależności od gęstości siewu i dawki nawożenia azotem. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2001, 218-219, s. 127-136. [Google Scholar]
- Woźniak A., Wpływ przedplonów na plon i jakość ziarna pszenicy ozimej. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2006, 05 (2), s. 99-106. [Google Scholar]