Charakterystyka odmian pszenicy ozimej

Pszenica ozima jest jednym z najpopularniejszych zbóż uprawianych w Polsce. Zajmuje powierzchnię ponad 2 milionów hektarów. Charakterystyka odmian pszenicy ozimej jest pomocna przy właściwym wyborze odmiany pod konkretny rejon, w którym ma być uprawiana.

Jaką odmianę pszenicy ozimej wybrać?

Pszenica ozima zaliczana jest do zbóż o dużych wymaganiach wodnych. W latach, w których obserwuje się niedobory opadów – zwłaszcza na glebach słabszych i lżejszych reaguje spadkiem plonowania. Ma także duże wymagania cieplne przez cały okres wegetacji. Uprawia się ją na najlepszych glebach. Najlepiej rośnie na glebach kompleksu pszennego (bardzo dobrego i dobrego) oraz żytniego bardzo dobrego. Dobrze radzi sobie również na glebach kompleksu górskiego i zbożowego górskiego. Podłoże, na którym planowana jest uprawa pszenicy, powinno być żyzne i zasobne w próchnicę. Przy wyborze odpowiedniej odmiany  na konkretne stanowisko duże znaczenie odgrywa dobrze poznana charakterystyka odmian pszenicy ozimej.

Kryteria wyboru odmian pszenicy ozimej

Szczegółowe porównanie odmian pszenicy ozimej jest szczególnie ważne podczas dokonywania ich wyboru. Ten, jak wiadomo, nie jest rzeczą prostą. Jednak przed rozpoczęciem porównań należy określić cel uprawy. To on będzie określał, na które nasiona będziemy zwracać uwagę. Chodzi oczywiście o deklarowane przez producenta przeznaczenie ziarna. Po tym etapie selekcji na uwagę zasługiwać będą takie kryteria doboru odmiany pszenicy, jak jej wymagania glebowe odmiany – w tym także jej tolerancja na okresowe niedobory wody i susze. Ważna jest też tolerancja na zakwaszenie podłoża, a także podatność odmiany na czynniki stresowe. Te ostatnie potrafią przecież wywołać spore straty w nawet najlepiej prowadzonej uprawie.

Dobrą odmianę powinna cechować odporność na wyleganie i porastanie, odporność na choroby oraz jak najlepsza zimotrwałość. Zimotrwałość ma znaczenie w tych rejonach kraju, gdzie mogą pojawiać się mroźne zimy. Należy jednak pamiętać, że nawet w regionach, gdzie zima zwykle przebiega łagodnie, mogą zdarzyć się silne mrozy – jak to miało miejsce w 2017 roku. Niesprzyjające warunki atmosferyczne powinno się także brać pod uwagę podczas analizy potecjału i stabilności plonowania. Dobrze jest przyjrzeć się wynikom odmiany w tych latach, w których pogoda nie rozpieszczała. Warto brać pod uwagę najlepiej plonujące odmiany pszenicy ozimej.

Porównanie odmian pszenicy ozimej

W zależności od przeznaczenia ziarna na szczególną uwagę zasługują nieliczne odmiany pszenic elitarnych, jakościowych i chlebowych. Wyróżniającą się odmianą pszenicy elitarnej ościstej jest pszenica ozima IS Spirella. Z odmian pszenic jakościowych na szczególną uwagę zasługują odmiany takie, jak np. Kalman. Z kolei, jeśli chodzi o odmiany chlebowe, warto zwrócić uwagę na Rotax. Dokładne porównanie odmian pszenicy ozimej jest ważne w przypadku, kiedy gospodarstwo nastawione jest na duże zyski i chce osiągnąć wysokie oraz dobrej jakości plony, dlatego warto przyjrzeć się bliżej wspomnianym tu pszenicom.

Charakterystyka odmian pszenicy ozimej

W przypadku wielkości i stabilności osiąganych plonów do najlepiej plonujących odmian pszenic ozimych zaliczyć można pszenice:

• IS Spirella,
• Rotax,
• RGT Cesario,
• Spontan,
• Patras,
• Tobak i Rumor.

Są to bez wątpienia najlepiej plonujące odmiany pszenicy ozimej. Do pszenic tolerancyjnych na niekorzystne warunki atmosferyczne, w tym na okresowe niedobory wody i susze należą m.in. IS Spirella i Tobak. Z kolei odmianami o wysokiej zimotrwałości, polecanymi na obszary o szczególnie mroźnych zimach są: odmiana Kalman, Artist i Rotax oraz Balitus. Ważnym kryterium doboru odmiany jest także jej zdrowotność. Do odmian o wysokiej zdrowotności zaliczyć można pszenicę Rotax, Kalman oraz odmianę Spontan.

IS Spirella jako doskonała odmiana pszenicy ozimej ościstej

Na obszarach, które położone są w sąsiedztwie lasów czy też terenów łowieckich warto wysiewać odmiany pszenicy ościstej. Nie są one lubiane przez dziki i sarny, których obecność w uprawie może prowadzić do znacznych strat w plonach. Odmiany pszenicy ozimej ościstej powinny charakteryzować się wysokimi parametrami jakościowymi, przydatnością na słabsze stanowiska, wysoką zimotrwałością i odpornością na okresowe susze oraz dobrą zdrowotnością. Takie cechy posiada doskonale znana odmiana pszenicy elitarnej IS Spirella. To bardzo wczesna odmiana tolerancyjna na pojawiające się okresowe niedobory wody i susze. Ma średnie wymagania glebowe i wykazuje średnią tolerancyjność na zakwaszenie gleby. Dzięki temu może być uprawiana na stanowiskach słabszych i w pobliżu lasów.

Odmiana dobrze radzi sobie na stanowiskach, na których przedplon stanowiły rośliny o dużej masie liściowej – m.in. rzepak. Dzięki obecności ości na kłosie odmiany IS Spirella możliwe jest ograniczenie strat, które mogą zostać spowodowane przez zwierzynę. IS Spirella jest odporna na większość chorób, a jej ziarno jest dobrze wypełnione. Wczesny termin dojrzewania i związana z nim znacznie większa dostępność wody zapewnia jej ziarno o wysokiej masie tysiąca nasion. Ponadto cechuje je wysoka zawartość białka i glutenu. Charakterystyka odmiany pszenicy ozimej IS Spirella z pewnością przemawia za jej wyborem.

Odmiany hybrydowe pszenicy ozimej

Często rolnicy decydują się na uprawę odmian hybrydowych pszenicy ozimej. Wyróżnia je łatwość uprawy (obniżce ulegają koszty produkcji), wysokie plony oraz bardzo dobra zdrowotność i odporność na choroby. Odmiany hybrydowe dobrze radzą sobie na glebach o nieuregulowanych stosunkach wodnych. Wyróżnia je plenność i odporność na uszkodzenia. Tolerują zarówno długotrwałe susze, jak również intensywne opady deszczu. Bardzo dobrze się krzewią, dzięki czemu można zmniejszyć normy siewu, co przekłada się na zmniejszenie nakładów finansowych ponoszonych na materiał siewny.

Mamy nadzieję, że przedstawiona przez nas charakterystyka odmian pszenicy ozimej, pomoże Państwu dokonywać dobrych wyborów i cieszyć się dobrymi plonami każdego roku.

Przeczytaj także: Jaką pszenicę ozimą wybrać na słabe gleby?

Bibliografia

1. Bujak H., Tratwal G., Ocena stabilności plonowania odmian pszenicy ozimej na podstawie doświadczeń porejestrowych w Polsce. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2011, 260/261, s. 69-79. [Google Scholar]
2. Karolini-Skaradzińska Z., Subda H., Korczak B., Kowalska M., Żmijewski M., Czubaszek A., Ocena technologiczna ziarna i maki wybranych odmian pszenicy ozimej. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2001, 8 (2), s. 68-77. [Google Scholar]
3. Klockiewicz-Kamińska E., Brzeziński W. J., Metoda oceny i klasyfikacji jakościowej odmian pszenicy. Przegląd Zbożowo-Młynarski. 1998, 42 (01), s. 2-6. [Google Scholar]
4. Kulczycki G., Grocholski J., Zawartość mikroelementów w ziarnie i słomie wybranych odmian pszenicy ozimej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2004, 502 (1), s. 215-221. [Google Scholar]
5. Kuś J., Jończyk K., Stalenga J., Feledyn-Szewczyk B., Mróz A., Plonowanie wybranych odmian pszenicy ozimej w uprawie ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. 2010, 55 (3), s. 219-223. [Google Scholar]
6. Kwiatkowski C., Wesołowski M., Harasim E., Kubecki J., Plon i jakość ziarna odmian pszenicy ozimej w zależności od poziomu agrotechniki. Pamiętnik Puławski. 2006, 142, s. 277-286. [Google Scholar]
7. Stępniewska S., Słowik E., Ocena wartości technologicznej wybranych odmian pszenicy ozimej i jarej. Acta Agrophysica. 2016, 23 (2), s. 275-286. [Google Scholar]
8. Zych J., Przegląd odmian: Pszenica ozima. Farmer. 2008, 13. [Google Scholar]